Bij u is onlangs prostaatkanker vastgesteld. De prostaat is een klier die zich onder de blaas bevindt, rondom het begin van de plasbuis (zie tekening). De functie van deze klier is vocht toe te voegen aan de zaadcellen bij de zaadlozing. Uw behandelend arts heeft met u besproken dat uw prostaat – indien mogelijk – in zijn geheel verwijderd zal worden. Dit heet een radicale prostatectomie. Omdat als gevolg van deze prostaatoperatie vaak (ongewild) urineverlies optreedt, is het belangrijk voor en na deze operatie bekkenfysiotherapie te doen.
Radicale prostatectomie
Bij een radicale prostatectomie wordt de prostaat samen met de beide zaadblaasjes achter de prostaat weggenomen. De zaadblaasjes zijn twee klieren die samen met de prostaat het totale spermavocht produceren. Ook worden bij de operatie de zaadleiders afgesloten en een van de twee sluitspieren verwijderd. Nadat de prostaat en de zaadblaasjes zijn verwijderd, wordt een nieuwe verbinding gemaakt tussen de blaashals en het overgebleven gedeelte van de plasbuis.
Complicatie: urineverlies
De meest voorkomende complicatie na deze operatie is urineverlies. Dit wordt veroorzaakt door schade die bij deze operatie altijd ontstaat aan het kringspier-systeem. Deze schade is niet te voorkomen omdat een van de twee sluitspieren om urine op te houden, moet worden verwijderd met deze operatie, omdat die op de hoogte van de prostaat zit. De tweede sluitspier, die blijft zitten, is onderdeel van de bekkenbodem.
Bij ongeveer 5 procent van de patiënten bij wie deze operatie is gedaan, treedt aanzienlijk urineverlies op, waarvoor meerdere inleggers per dag nodig zijn. Bij zo’n 25 procent van de patiënten is sprake van af en toe een druppel urineverlies bij tillen, hoesten of niezen. Deze patiënten hebben vaak voldoende aan 1 inlegkruisje per dag.
Omdat de tweede sluitspier die blijft zitten, onderdeel is van de bekkenbodem, kunt u deze trainen. Als u zich hiervan bewust bent en deze spier goed traint met bekkenfysiotherapie, kunt u uw urine na de operatie beter ophouden. In de praktijk is gebleken dat de meeste mensen die de bekkenfysiotherapie doen rondom de prostaatoperatie, binnen een jaar geen klachten van urineverlies meer hebben.
Bekkenfysiotherapie
Samen met de fysiotherapeut kunt u op zoek gaan naar een juiste behandeling van uw ( incontinentie) klacht. Het is verstandig voor de prostaatoperatie al te beginnen met het oefenen van de bekkenbodemspieren. De fysiotherapeut adviseert u over ademhaling, houding en beweging, drinken en toiletgedrag. U leert uw bekkenbodemspieren bewust aan te spannen en weer te ontspannen. Belangrijk is dat u de momenten waarop uw buikdruk hoger wordt (bij hoesten, niezen, tillen en bukken), gaat herkennen. Als u de druk tijd herkent, kunt u de bekkenbodem tijdig aanspannen ter ondersteuning.Hiermee kunt u uw incontinentie verminderen of zelfs verhelpen.
Oefentherapie voor de bekkenbodemspieren in combinatie met voorlichting en advies vormt de basis van de fysiotherapeutische behandeling. Dat blijkt in veel gevallen succesvol. De meeste mensen bereiken relatief snel en eenvoudig een goed resultaat.
De bekkenfysiotherapeut is gespecialiseerd in het behandelen van urine-incontinentie. De bekkenfysiotherapeut geeft u inzicht in het functioneren van uw bekkenbodemspieren en kan voor het onderzoek en de behandeling een inwendig onderzoek uitvoeren en gebruik maken een EMG-meting. Dat is een waardevolle aanvulling op de oefentherapie, vooral voor de herkenning van het aanspannen en ontspannen van de bekkenbodemspieren
